Egzersizi tanımlamak için en önce hareketi anlatmakta fayda görüyorum.
Hareket; devinim, yer değişitirmek, ivme demek ,egzersizde bunların programlanmış hali demektir. Özellikle günümüz yaşam şekillerine değinirsek gelecek yıllarda her ‘’10 kişiye 1’’ye personel trainer düşeceği bilgisini hemen söyleyebilirim.
Bu sebeple egzersiz hareket bütününü oluşturan, kişiye göre tasarlanan ,süreç içinde gelişim gösterilen, günü geldiğinde değiştirilebilir, dönüştürülebilir olan, hareketler bütünüdür.
Peki Evren ile Hareketin ilişiği nedir?
Evren ile hareket kavramlarının yan yana gelip, tartışılması son derece detay gerektiriyor.
Nereden, nasıl, hangi noktoları birbirine bağlasak sapiense gidiyor.Totalde üç yüz elli bin yıldır düşünebilir olan varlık insanevladının gelişim süreci tamamen çağın-dönemin gerektirdiği ihtiyaçlar dahilinde gelişim göstermiştir.
Yani her hareket beraberinde gelişim sağlamış ihtiyaçlardan oluşmuştur.
İhtiyaçlar da günleri, haftaları, ayları etkilemiş dönem-devir ve çağa dönüşmüştür.Sapiensler olarak biz ,hayatta kalmak mücadelemizde beslenmek ve üremek temelli hareket bütünlerinden geçtik ve 21.yy la ulaştık.
Mağaralarda barınıp,duvarlara resimler çizdik. Beslendik ve üredik. Kadın, yavru insanlar meydana getirirken ,erkek haftalarca aylarca avlanmak için mağarasından uzakta gıda aradı. Onları yavrularına ulaştırmak için yürüdü,koştu,tırmandı,yüzdü…
İşte tam bu hareket temelli gelişim süreci bizi mağaradan çıkarttı ve köylere, kasabalara, şehirlere ve ülkelere kavuşturdu.
Beraberinde ihtiyaçlar arttı. Barınma şekilleri değişti. Sosyalleşti. Hayatta kalabilmek için sosyalleşen varlık kendine gün geçtikçe rol verdi. Roller, yaşam şekillerini değiştirip, üretim başladı.
Coğrafya, matematik, edebiyat ve fizik bilgileri ihtiyaçlar doğrultusunda gelişti.
Bu yaşanan gelişim süreci tabiî ki gerçekleşen teknolojilerle hayata pozitif değer yüklerken, elbette olumsuz bir takım geri bildirimlerde de bulunucaktı.
Evet konu buradan omurgadaki değişikliklere gidiyor.
İnsan evladının omurgadaki değişikliklerine bir göz atalım;
• Dört ayaklılıkan iki ayaklılığa geçiş
• Ateş ve kesici alet buluşundan sonra azalan diş sayısı
• Lümbopelvic (kalça) bölgenin daralması.
• Daralan lümbopelvic bölgeden sonra premetüre doğumlar
• Soluk borusu dikey pozisyonda kullanılmaya başlandığı için ses olgusunun oluşması
• Yüz morfolojisinindeki değişiklikler (kaşidiş,çene,alın vs.)
• El –ayak kavrama özelliğinin gelişmesi gibi…
Bunlara onlarca örnek verilebilinir elbette. Tam da bu noktodayken biz ‘’evren’’ ve ‘’egzersizi’’ birbirinden tabiî ki ayıramayız.
Bir de egzersizi evren haline getirenlere değinmekte güzel olacaktır.
Üç tip kategori mevcut
1. Spor ile ilgilenen insan
2. Egzersiz ile ilgilenen insan
3. Sedanter insan
Spor: Müsabaka yapan, sonuç odaklı , puan ve ödül mekanizmasının işlediği süreçtir.
Egzersiz:Sonuç odağında ödül ya da puan sisteminin olmadığı, rehabilitasyon amacı güdülen bir organizsayondur.
Sedanter ise ;Bunların ikisinin de olmadığı haldir.
Bir küçük not ; ‘’spora gidiyorum’’denilmemeli ‘’egzersize gidiyorum’’ sonucunu çıkarabiliyoruz buradan.
Söylemler doğru anlamlarıyla güzel nihayetinde.
Spora , egzersize vakit yaratıp, vakti ona göre düzenleyip,yaşam haline getirmek ,evreni ve evrenin hareket algısını anlamak ve yönetmek için yerinde bir farkındalık oluşturacaktır.
Herkese spor ve egzersiz dolu günler diliyorum.
Buket Harıkçı
10.05.2019
