Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti Hakkında Merak Ettikleriniz
Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti, iltihaplanma, ağrı ve lupus, iltihaplı bağırsak hastalığı, çölyak hastalığı ve romatoid artrit gibi otoimmün hastalıkların neden olduğu diğer semptomları azaltmayı amaçlayan bir diyettir.
AIP diyetini takip eden birçok kişide iyileşmelerin yanı sıra yorgunluk ve bağırsak veya eklem ağrısı gibi otoimmün bozuklukların yaygın semptomlarında azalma olmuştur. Yine de Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti ile ilgili araştırmalar umut verici olsa da aynı zamanda henüz sınırlı bilgiye sahiptir.
Peki, AIP (Otoimmün Protokol Diyeti) nedir ve AIP diyeti faydaları nelerdir?
Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti Nedir?
Bağışıklık sistemimiz, vücudumuzdaki yabancı veya zararlı hücrelere saldıran antikorlar üretmek için tasarlanmıştır. Bununla birlikte, otoimmün bozuklukları olan kişilerde bağışıklık sistemi, enfeksiyonlarla savaşmak yerine sağlıklı hücrelere ve dokulara saldıran antikorlar üretme eğilimindedir.
Bu durumlar;
- eklem ağrısı,
- yorgunluk,
- karın ağrısı,
- ishal,
- beyin sisi,
- doku ve sinir hasarı gibi bir dizi semptomla sonuçlanabilir.
Birkaç otoimmün bozukluk örneği romatoid artrit, lupus, IBD, tip 1 diyabet ve sedef hastalığını içerir.
Otoimmün hastalıkların, genetik eğilim, enfeksiyon, stres, iltihaplanma ve ilaç kullanımı gibi çeşitli faktörlerden kaynaklandığı düşünülmektedir.
AIP diyeti faydaları arasında otoimmün hastalıkların iltihaplanmasını ve semptomlarını azaltmaya odaklanması vardır. AIP diyeti, bu yiyecekleri ortadan kaldırmaya ve bunların yerine bağırsakları iyileştirmeye yardımcı olduğu düşünülen, sağlığı geliştiren, besleyici yoğun yiyeceklerle değiştirmeye ve nihayetindedir. Ayrıca, duyarlı kişilerde anormal bağışıklık tepkilerine neden olabilecek glüten gibi belirli bileşenleri de ortadan kaldırır.
AIP diyeti yemek listesinde neler var ve AIP diyeti hangi aşamalardan oluşur? Dilerseniz bu önemli özelliklere bir göz atalım.
1. Eleme Aşaması: İlk aşama bağırsak iltihabına, bağırsaktaki iyi ve kötü bakteri seviyeleri arasındaki dengesizlikleri belirlemektir.
AIP diyeti yemek listesinde bu aşamada tahıllar, baklagiller, kuruyemişler, tohumlar, patlıcangiller, yumurtalar ve süt ürünleri gibi gıdalardan tamamen kaçınılır. Tütün, alkol, kahve, yağlar, gıda katkı maddeleri, rafine edilmiş ve işlenmiş şekerler ve steroidal olmayan antiinflamatuar ilaçlar gibi bazı ilaçlardan da kaçınılmalıdır. Öte yandan bu aşama taze, besleyici yoğun gıdalar, minimal işlenmiş et, fermente gıdalar ve kemik suyu tüketimini teşvik etmektedir. Ayrıca stres, uyku ve fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı faktörlerinin iyileştirilmesini de amaçlar.
2. Yeniden Giriş Aşaması: Semptomlarda ve genel refahta ölçülebilir iyileşmeler meydana geldiğinde, yeniden giriş aşaması başlayabilir.
AIP diyeti yemek listesinde kaçınılması gereken yiyecekler, kişinin toleransına bağlı olarak yavaş yavaş diyete teker teker dâhil edilebilir. Bu aşamanın amacı, hangi yiyeceklerin kişinin semptomlarına katkıda bulunduğunu belirlemektir ve semptomlara neden olmayan tüm yiyecekleri yeniden sunmaktır.
Bu aşamada, yiyecekler teker teker yeniden verilmeli ve farklı bir yiyecek verilmeden önce 5-7 günlük bir süre geçmelidir. Bu durum bir kişiye, yeniden giriş sürecine devam etmeden önce semptomlarından herhangi birinin yeniden ortaya çıkıp çıkmadığını fark etmesi için yeterli zaman sağlar.
Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti Yemek Listesinde Neler Var? Yenilebilecek ve Kaçınılacak Yiyecekler Nelerdir?
AIP diyeti yemek listesinde, eliminasyon aşamasında hangi yiyeceklerin yenmesi veya kaçınılması gerektiği konusunda katı tavsiyeler bulunmaktadır.
Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti, Yemek Listesinde Yenecek Yiyecekler
Sebzeler: Kaçınılması gereken patlıcangiller ve yosunlar dışında çeşitli sebzeler.
Taze meyve: Ölçülü olarak çeşitli taze meyveler.
Yumrular: Tatlı patates, Kudüs veya Çin enginarı.
Minimal İşlenmiş Et: Yabani av eti, balık, deniz ürünleri, sakatat ve kümes hayvanları. Etler mümkün olduğunca yabani, otla beslenmiş veya merada yetiştirilmiş olmalıdır.
Fermente, Probiyotik Açısından Zengin Yiyecekler: Kombu çayı, kimchi, lahana turşusu, turşu ve hindistan cevizi kefiri gibi süt bazlı olmayan fermente yiyecekler. Probiyotik takviyeleri de tüketilebilir.
Minimal İşlenmiş Bitkisel Yağlar: Zeytinyağı, avokado yağı veya hindistancevizi yağı.
Otlar ve Baharatlar: Tohumdan türetilmedikleri sürece.
Sirke: İlave şeker içermedikleri sürece balzamik, elma şarabı ve kırmızı şarap sirkesi.
Doğal Tatlandırıcılar: Akçaağaç şurubu ve bal.
Belirli Çaylar: Günde ortalama 3-4 fincan yeşil ve siyah çay.
Kemik suyu
Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti, Yemek Listesinde Kaçınılması Gereken Yiyecekler
Tahıllar: Pirinç, buğday, yulaf, arpa, çavdar ve bu ürünlerden elde edilen makarna, ekmek ve kahvaltılık gevrek gibi besinler.
Baklagiller: Mercimek, fasulye, bezelye, yer fıstığı ve bunlardan elde edilen tofu, tempeh, sahte etler veya fıstık ezmesi gibi besinler.
Sebzeler: Patlıcan, biber, patates, domates, kırmızı biber.
Yumurtalar: Bütün yumurtalar, yumurta beyazları veya bu malzemeleri içeren yiyecekler.
Süt Ürünleri: İnek, keçi veya koyun sütü ve ayrıca bu sütlerden elde edilen krema, peynir, tereyağı veya yağ gibi yiyecekler. Ayrıca süt bazlı protein tozları veya diğer takviyelerden de kaçınılmalıdır.
Kabuklu Yemişler ve Tohumlar: Tüm kabuklu yemişler ve tohumlar. Ayrıca onlardan türetilen un, tereyağı veya sıvı yağlar. Kişniş, kimyon, anason, rezene, çemen otu, hardal ve hindistan cevizi gibi kakao ve tohum bazlı baharatlar.
İçecekler: Alkol ve kahve.
İşlenmiş Bitkisel Yağlar: Kanola, kolza tohumu, mısır, pamuk tohumu, hurma çekirdeği, aspir, soya fasulyesi veya ayçiçek yağları.
Rafine veya İşlenmiş Şekerler: Şeker kamışı veya pancar şekeri, mısır şurubu, esmer pirinç şurubu ve arpa malt şurubu. Ayrıca bu bileşenleri içerebilecek tatlılar, soda, şekerleme, dondurulmuş tatlılar ve çikolata.
Gıda Katkı Maddeleri ve Yapay Tatlandırıcılar: Trans yağlar, gıda boyaları, emülgatörler ve koyulaştırıcılar ile stevia, mannitol ve ksilitol gibi yapay tatlandırıcılar.
Hakkında Merak Ettikleriniz
Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti, iltihaplanma, ağrı ve lupus, iltihaplı bağırsak hastalığı, çölyak hastalığı ve romatoid artrit gibi otoimmün hastalıkların neden olduğu diğer semptomları azaltmayı amaçlayan bir diyettir.
AIP diyetini takip eden birçok kişide iyileşmelerin yanı sıra yorgunluk ve bağırsak veya eklem ağrısı gibi otoimmün bozuklukların yaygın semptomlarında azalma olmuştur. Yine de Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti ile ilgili araştırmalar umut verici olsa da aynı zamanda henüz sınırlı bilgiye sahiptir.
Peki, AIP (Otoimmün Protokol Diyeti) nedir ve AIP diyeti faydaları nelerdir?
Otoimmün Protokol Diyeti Nedir?
Bağışıklık sistemimiz, vücudumuzdaki yabancı veya zararlı hücrelere saldıran antikorlar üretmek için tasarlanmıştır. Bununla birlikte, otoimmün bozuklukları olan kişilerde bağışıklık sistemi, enfeksiyonlarla savaşmak yerine sağlıklı hücrelere ve dokulara saldıran antikorlar üretme eğilimindedir.
Bu durumlar;
- eklem ağrısı,
- yorgunluk,
- karın ağrısı,
- ishal,
- beyin sisi,
- doku ve sinir hasarı gibi bir dizi semptomla sonuçlanabilir.
Birkaç otoimmün bozukluk örneği romatoid artrit, lupus, IBD, tip 1 diyabet ve sedef hastalığını içerir.
Otoimmün hastalıkların, genetik eğilim, enfeksiyon, stres, iltihaplanma ve ilaç kullanımı gibi çeşitli faktörlerden kaynaklandığı düşünülmektedir.
AIP diyeti faydaları arasında otoimmün hastalıkların iltihaplanmasını ve semptomlarını azaltmaya odaklanması vardır. AIP diyeti, bu yiyecekleri ortadan kaldırmaya ve bunların yerine bağırsakları iyileştirmeye yardımcı olduğu düşünülen, sağlığı geliştiren, besleyici yoğun yiyeceklerle değiştirmeye ve nihayetindedir. Ayrıca, duyarlı kişilerde anormal bağışıklık tepkilerine neden olabilecek glüten gibi belirli bileşenleri de ortadan kaldırır.
AIP diyeti yemek listesinde neler var ve AIP diyeti hangi aşamalardan oluşur? Dilerseniz bu önemli özelliklere bir göz atalım.
1. Eleme Aşaması: İlk aşama bağırsak iltihabına, bağırsaktaki iyi ve kötü bakteri seviyeleri arasındaki dengesizlikleri belirlemektir.
AIP diyeti yemek listesinde bu aşamada tahıllar, baklagiller, kuruyemişler, tohumlar, patlıcangiller, yumurtalar ve süt ürünleri gibi gıdalardan tamamen kaçınılır. Tütün, alkol, kahve, yağlar, gıda katkı maddeleri, rafine edilmiş ve işlenmiş şekerler ve steroidal olmayan antiinflamatuar ilaçlar gibi bazı ilaçlardan da kaçınılmalıdır. Öte yandan bu aşama taze, besleyici yoğun gıdalar, minimal işlenmiş et, fermente gıdalar ve kemik suyu tüketimini teşvik etmektedir. Ayrıca stres, uyku ve fiziksel aktivite gibi yaşam tarzı faktörlerinin iyileştirilmesini de amaçlar.
2. Yeniden Giriş Aşaması: Semptomlarda ve genel refahta ölçülebilir iyileşmeler meydana geldiğinde, yeniden giriş aşaması başlayabilir.
AIP diyeti yemek listesinde kaçınılması gereken yiyecekler, kişinin toleransına bağlı olarak yavaş yavaş diyete teker teker dâhil edilebilir. Bu aşamanın amacı, hangi yiyeceklerin kişinin semptomlarına katkıda bulunduğunu belirlemektir ve semptomlara neden olmayan tüm yiyecekleri yeniden sunmaktır.
Bu aşamada, yiyecekler teker teker yeniden verilmeli ve farklı bir yiyecek verilmeden önce 5-7 günlük bir süre geçmelidir. Bu durum bir kişiye, yeniden giriş sürecine devam etmeden önce semptomlarından herhangi birinin yeniden ortaya çıkıp çıkmadığını fark etmesi için yeterli zaman sağlar.
AIP Diyeti Yemek Listesinde Neler Var? Yenilebilecek ve Kaçınılacak Yiyecekler Nelerdir?
AIP diyeti yemek listesinde, eliminasyon aşamasında hangi yiyeceklerin yenmesi veya kaçınılması gerektiği konusunda katı tavsiyeler bulunmaktadır.
Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti, Yemek Listesinde Yenecek Yiyecekler
Sebzeler: Kaçınılması gereken patlıcangiller ve yosunlar dışında çeşitli sebzeler.
Taze meyve: Ölçülü olarak çeşitli taze meyveler.
Yumrular: Tatlı patates, Kudüs veya Çin enginarı.
Minimal İşlenmiş Et: Yabani av eti, balık, deniz ürünleri, sakatat ve kümes hayvanları. Etler mümkün olduğunca yabani, otla beslenmiş veya merada yetiştirilmiş olmalıdır.
Fermente, Probiyotik Açısından Zengin Yiyecekler: Kombu çayı, kimchi, lahana turşusu, turşu ve hindistan cevizi kefiri gibi süt bazlı olmayan fermente yiyecekler. Probiyotik takviyeleri de tüketilebilir.
Minimal İşlenmiş Bitkisel Yağlar: Zeytinyağı, avokado yağı veya hindistancevizi yağı.
Otlar ve Baharatlar: Tohumdan türetilmedikleri sürece.
Sirke: İlave şeker içermedikleri sürece balzamik, elma şarabı ve kırmızı şarap sirkesi.
Doğal Tatlandırıcılar: Akçaağaç şurubu ve bal.
Belirli Çaylar: Günde ortalama 3-4 fincan yeşil ve siyah çay.
Kemik suyu
Otoimmün Protokol (AIP) Diyeti, Yemek Listesinde Kaçınılması Gereken Yiyecekler
Tahıllar: Pirinç, buğday, yulaf, arpa, çavdar ve bu ürünlerden elde edilen makarna, ekmek ve kahvaltılık gevrek gibi besinler.
Baklagiller: Mercimek, fasulye, bezelye, yer fıstığı ve bunlardan elde edilen tofu, tempeh, sahte etler veya fıstık ezmesi gibi besinler.
Sebzeler: Patlıcan, biber, patates, domates, kırmızı biber.
Yumurtalar: Bütün yumurtalar, yumurta beyazları veya bu malzemeleri içeren yiyecekler.
Süt Ürünleri: İnek, keçi veya koyun sütü ve ayrıca bu sütlerden elde edilen krema, peynir, tereyağı veya yağ gibi yiyecekler. Ayrıca süt bazlı protein tozları veya diğer takviyelerden de kaçınılmalıdır.
Kabuklu Yemişler ve Tohumlar: Tüm kabuklu yemişler ve tohumlar. Ayrıca onlardan türetilen un, tereyağı veya sıvı yağlar. Kişniş, kimyon, anason, rezene, çemen otu, hardal ve hindistan cevizi gibi kakao ve tohum bazlı baharatlar.
İçecekler: Alkol ve kahve.
İşlenmiş Bitkisel Yağlar: Kanola, kolza tohumu, mısır, pamuk tohumu, hurma çekirdeği, aspir, soya fasulyesi veya ayçiçek yağları.
Rafine veya İşlenmiş Şekerler: Şeker kamışı veya pancar şekeri, mısır şurubu, esmer pirinç şurubu ve arpa malt şurubu. Ayrıca bu bileşenleri içerebilecek tatlılar, soda, şekerleme, dondurulmuş tatlılar ve çikolata.
Gıda Katkı Maddeleri ve Yapay Tatlandırıcılar: Trans yağlar, gıda boyaları, emülgatörler ve koyulaştırıcılar ile stevia, mannitol ve ksilitol gibi yapay tatlandırıcılar.
