Çörek Otu Nedir?
Kalonji olarak da bilinen çörek otu, Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve Güneybatı Asya’ya özgü çiçekli bir bitkidir. Bilimsel ismi nigella sativa olarak geçer.
Şifalı bitkilerden sayılan Çörek Otu’nun tohumları uzun zamandır şeker hastalığından artrite kadar çeşitli hastalıkları ve rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılmaktadır. Çörek otunun meyveleri, Güneydoğu Asya ve Orta Doğu ülkelerinde diyabet, ağrı ve sindirim sistemi sorunları gibi farklı birçok hastalıkları tedavi etmek için geleneksel olarak kullanılan çok sayıda siyah tohum içermektedir. Günümüzde, Çörek utu tohumlarının ve yağının fitosteroller de dâhil olmak üzere fitokimyasallar adı verilen aktif bileşikler içerdiği bilinmektedir. Bunlar, kilo kaybı da dâhil olmak üzere çok çeşitli terapötik faydalar göstermiştir. Son zamanlarda adından sıkça söz ettiren bu şifalı bitki kilo vermeye yardımcı olarak popülerleşmiştir. Peki ama çörek otu kilo vermeye gerçekten yardımcı mıdır?
Kilo Vermede Çörek Otu’nun Etkisi
Çörek otu tohumlarındaki aktif bileşenlerin, iştah kontrolü ve yağ kaybı ile ilgili belirli genlerin ekspresyonunu etkileyerek kilo kaybını artırdığı görülmüştür.
Obezitesi bulunan ya da aşırı kilolu 780 katılımcıyla yapılan çalışmalar, Çörek otu tozu ve yağının vücut ağırlığını ortalama 2,1 kg ve bel çevresini ise 6–12 haftada 3,5 cm azalttığını bulmuştur. Ancak bu etkiler sadece katılımcılar diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile birlikte çörek otunu birleştirdiklerinde tam anlamı ile işe yaramıştır. Bunun anlamı ise bu bitki takviyelerinin tek başına kilo kaybı için yeterli etkiyi göstermediğini ortaya koymaktadır.
875 katılımcıyla birlikte yapılan 13 çalışma ise çörek otu tozu ve yağının vücut ağırlığını 1.8 kg azalttı ancak plasebo etkisine kıyasla 6-13 hafta boyunca bel çevresi üzerinde önemli bir incelme görülmemiştir. Bu nedenle, çörek otu tek başına kilo kaybı için etkisiz olsa da, düşük kalorili bir diyetle birleştirildiğinde kilo vermeye yardımcı olabilmektedir.
Kalp Hastalığı Risklerini Azaltabilir mi?
Nigella sativanın kilo verme faydalarına ek olarak, kalp sağlığına da fayda sağlayabilecek bir bitki olduğu düşünülmektedir. Bunun sebebi bu bitkide yer alan bileşiklerdir.
Çörek otu tozu ve yağ takviyelerinin, vücut kitle indeksine dayalı obezite hastalarında iltihaplanma ve kalp hastalığı riskinin bir göstergesi olan C-reaktif protein (CRP) seviyelerini önemli ölçüde azalttığını göstermiştir. Bitki ayrıca kan basıncı ve kan yağ seviyeleri üzerindeki faydalı etkileri sayesinde kalp hastalığı risklerini azaltabilmektedir.
Yapılan bir çalışmada çörek otu tozu ve yağının hem yüksek hem de normal tansiyonu bulunan kişilerde, plasebo etkisi ile karşılaştırıldığında 8 hafta süren bir tedaviden sonra kan basıncını önemli ölçüde düşürdüğünü göstermiştir.
Yapılan bir başka çalışmada ise çörek otu yağının kötü kolesterolü (LDL) önemli ölçüde azaltmada etkili olduğunu göstermiştir. Tozun ise sağlıklı katılımcılarda ve diyabet, obezite ile yüksek tansiyonu olan kişilerde de iyi kolesterolü (HDL) artırdığını ortaya koymuştur. Bu inceleme ayrıca takviyelerin, kandaki yüksek seviyelerdeki kalp hastalığı riskini artıran trigliseridleri önemli ölçüde azalttığını da göstermiştir. Özet olarak yapılan çalışmalar göstermiştir ki çörek otu, kalp sağlığına çeşitli şekillerde fayda sağlayabilmektedir.
Sağlıklı Kan Şekeri Seviyelerini Destekler
Tip 2 diyabet, vücudunuzun kan şekeri seviyelerini düşürmek için pankreasınız tarafından üretilen insülin adı verilen bir hormonu yeterince üretmediği veya verimli bir şekilde kullanamadığı bir durumdur.
Nigella sativa ise Tip 2 diyabeti bulunan kişilerde sağlıklı kan şekeri seviyelerini destekleyebilmektedir.
Tip 2 diyabetli kişilerde yönetilmeyen kan şekeri seviyeleri kalp, göz ve böbrek hastalıkları riskini artırabilir. çörek otunun, insülinin etkisini artırarak ve şekerin kana emilimini geciktirerek kan şekeri yönetimini iyileştirdiği düşünülmektedir. Bununla ilgili olarak yapılan bazı çalışmalarda;
- Tip 2 diyabetli kişilerde çörek otu tozu ve yağının, 3 aylık ortalama kan şekeri seviyelerinin bir göstergesi olan hemoglobin A1c’nin yanı sıra, açlık kan şekeri seviyelerini önemli ölçüde düşürdüğü bulunmuştur.
- Diğer incelemelerde ise toz ve yağ takviyeleri alan tip 2 diyabetli kişilerde, kan şekeri kontrolünde önemli gelişmeler olduğunu gözlemlenmiştir.
Yan Etkileri
Tip 2 diyabeti bulunan 114 kişi üzerinde yapılan bir çalışma, düzenli ilaçlarına ek olarak 1 yıl boyunca günde 2 gram toz tüketen bir grupta böbrek veya karaciğer fonksiyonu üzerinde herhangi bir yan etkinin gözlemlenmediğini rapor etmektedir.
Çalışmalarda yalnızca hem toz hem de yağ takviyeleri alan kişilerde mide ağrısı ve mide bulantısı gibi hafif yan etkiler olduğu gözlemlenmiştir.
