Bu yazımızı okuyorsanız muhtemelen karaciğer yağlanması probleminiz olabilir ya da karaciğer yağlanması hakkında bilgi sahibi olmak istediğiniz içindir.
Ancak her iki sonuçta da, bu yazımızda karaciğer yağlanması hakkında merak ettiğiniz soruların cevaplarını bulabileceksiniz. Karaciğer yağlanmasının temelinde, altta yatan bir sağlık sorunu ve birçok nedeni olabilir. Aynı zamanda karaciğer yağlanmasını tedavi etmenin birçok yolu da vardır. Bu yollardan biri de takviyeler almaktır. Diyetinize bir takviye ekleyerek, karaciğer yağlanması probleminizi azaltmaya ve hatta çözmeye yardımcı olabilirsiniz.
Karaciğer sağlığı hayati derecede önemlidir ancak çoğumuzun pek düşünmediği bir organdır. Halbuki karaciğer;
- Enerji depolar: Acil bir enerji ihtiyacında karaciğerdeki Glikojen, hemen şekere dönüşür,
- Demir, A, D, E, K ve B12 vitaminlerini depolar,
- Protein üretir,
- Safra asitlerini üretir,
- Vücuda zararlı maddeleri arındırır,
- Yağ, şeker ve proteinleri depolar,
- Hormonları dengeler,
- Tolerans oluşturur.
Tüm bu faydalar göz önüne alındığında karaciğerimize daha sağlıklı bakmamız gerektiği kaçınılmaz bir gerçektir.
Karaciğer Yağlanması Nedenleri Nelerdir?
İlk olarak, karaciğer yağlanmasının tam olarak ne olduğunu anlamamız gerekir.
Karaciğer yağlanması; karaciğer hücrelerinde çok fazla yağ birikmesi durumudur. Tabii ki, insanların karaciğer hücrelerinde biraz yağ olması normaldir ancak karaciğerinizde %5’ten fazla yağ varsa karaciğerinizin yağlı olduğu düşünülmektedir.
Birçok kişi genellikle alkolün böbrek sorunları ve karaciğer yağlanmasına neden olduğunu söylemektedir. Bu doğru olsa da, tek sebep bu değildir. Karaciğer yağlanması özellikle yaşam tarzı olmak üzere birçok farklı faktörden kaynaklanabilir.
Karaciğer yağlanmasına neden olan birçok durum vardır. Alkol kaynaklı karaciğer hastalığı ve batı ülkelerinde hem yetişkinlerde hem de çocuklarda en sık bulunan karaciğer hastalığıdır. Bu hastalığın ilk aşaması NAFL (alkolsüz karaciğer yağlanması) olarak bilinir ve ilk aşamalarında geri dönüşümlüdür. Bununla birlikte sıklıkla teşhis edilmez. Daha ileriki aşamada NAFL, alkolsüz steatohepatit anlamına gelen NASH’e dönüşebilir. NASH oluşumunda, karaciğerdeki hücrelere zarar veren daha fazla yağ ve iltihap birikimi olur. Hücreler öldükçe veya yaralandığında skar dokusu veya fibrozise neden olabilir. Bu da siroz hastalığına ve hatta kansere neden olabilir.
Karaciğer yağlanması, dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birini etkilemektedir! Ayrıca karaciğer yağlanması; Tip 2 Diyabet, böbrek hastalıkları ve kalp hastalığı gibi diğer hastalıklarla da bağlantılıdır. Peki karaciğer yağlanmasına sebep olan faktörler nedir? Bunları aşağıdaki maddelerle ilişkilendirebiliyoruz…
Karaçiğer Yağlanmasına Sebep Olan Faktörler Nelerdir?
1. Şişmanlık karaçiğer yağlanmasına neden olabilir
En çok bilinen sebeplerden biridir. Obezite ve genellikle büyük miktarda vücut yağı, karaciğer yağlanmasına neden olur. Ortalama olarak, obez insanların %30 ila %90’ı karaciğer yağlanması hastalığına yakalanmaktadır. Son yıllarda özellikle fast-food yiyeceklerin tüm dünyada hızla yayılması sonucu çocukluk çağında obezite salgını artmış ve bu nedenle de bu oran genç nüfusta da hızla artmaktadır.
2. Çok Fazla Karın Yağı karaçiğer yalanmasına önemli bir uyarıdır
Normal kiloya sahip insanlarda da karaciğer yağlanması görülebilir. Bunun nedeni göbek bölgesinde çok fazla yağ bulunmasıdır. Bu “viseral olarak obez” adı ile adlandırılmaktadır.
3. İnsülin Direnci
Metabolik sendrom veya Tip 2 Diyabet hastaları, insüline dirençleri nedeniyle karaciğerde yağ depolamasını artırabilir.
4. Aşırı Rafine Karbonhidratlar karaçiğer hastalıklarına neden olur!
Fazla miktarda rafine karbonhidrat tüketildiğinde karaciğer fazla yağ depolar. Bu durum özellikle, fazla kilolu veya insüline dirençli kişiler için geçerlidir.
5. Şekerli içeceklerin tüketimi karaçiğer yağlanmasına davetiye çıkarıyor
Fruktoz bakımından yüksek olan kola ve enerji içeceklerinin hem çocukların hem de yetişkinlerin karaciğerlerinde yağ birikimini artırdığı kanıtlanmıştır.
6. Sağlıksız Bağırsaklar
Son zamanlarda bağırsakta bakteri dengesizliği veya bağırsak bariyeri ile ilgili problemlerin, karaciğer yağlanması hastalığının gelişimine etki ettiğini gösteren çalışmalara el atılmıştır.
7. Anskiyete ve Depresyon
Bazı kaynaklara göre artan anksiyete ve depresyon dönemlerinin, vücutta iltihaplanmaya katkıda bulunduğunu ve bunun sonucunda da NAFLD’ye katkı sağlandığı görülmüştür.
Karaciğer Yağlanması ve NAFLD Belirtileri
Karaciğer yağlanması belirtilerine sahip olmayabilirsiniz ancak bu yazımızı okuyorsanız, karaciğer yağlanmasına sahip ya da şüpheleniyor olabilirsiniz. Tabii ki, tüm insanlar aynı semptomlara sahip
değildir ve bazı insanlar karaciğer yağlanmasına yakalandıklarını bile bilmezler. Birçok insanın karaciğer yağlanması, akciğer sorunları için göğüste BT taraması gibi başka araştırmalar yaparak bulunmuştur.
Karaciğer yağlanmasına sahip kişiler, ortalama insanlarda daha fazla yorgunluk yaşayabilir. Karında sağa ve merkeze doğru bir ağrı veya dolgunluk yaşayabilirler. Bazı hastaların NAFLD ile ilişkili olarak eklemlerinde ağrı artışı gözlemlenmiştir. Kan testlerinde bunlar, yüksek seviyelerde AST ve ALT (karaciğerdeki enzimler) ve artmış trigliserit ve insülin seviyeleri olarak görünecektir.
Eğer karaciğer yağlanmanız alkolsüz steatohepatite ilerlerse;
- Kusma ve bulantı,
- İştah kaybı,
- Karın ağrısının şiddetinde bir artış
- Cildin ve gözlerin sararması gibi semptomların şiddetinde bir artış olacaktır.
Karaciğer yağlanması teşhisi konulan herkesin, doktorunu düzenli olarak görmesi hayati derecede önem taşımaktadır. Bu sayede kişinin sağlığı detaylıca izlenir ve NASH’ye geçmeden önce tersine çevrilebilir.
Yağlı Karaciğer Nasıl Kurtulur?
Öncelikle, kilonuzu yönetmeyi ve kontrol etmeyi öğrenmeli, diyetinizde değişiklikler yapmalısınız. Bunu, yediğiniz yiyecekleri değiştirerek ve daha fazla egzersiz yaparak kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Kilo vermek birçok insanda karaciğer yağlanmasını da azaltacaktır.
- Taze sebzeler, meyveler ve kepekli tahıllar içeren bir diyet, karaciğer yağlanmasına karşı mücadelenizde size yardımcı olacaktır.
- Haftanın 7 günü yalnızca 30 dakika egzersiz yapmaya çalışmalısınız. Mesela yakın mesafe bir yere arabanızla gitmek yerine yürümeyi bile tercih edebilirsiniz.
- Bitki bazlı diyetler, karaciğerdeki yağların kontrol edilmesine yardımcı olabilir. Bu, trigliseritleri ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmaya yardımcı olacaktır.
- Tabii ki, karaciğeriniz üzerinde alkollü içecekler tüketmek gibi olumsuz etkilere sahip gıdaları sınırlandırmalısınız.
- Herhangi bir ilaç almadan önce doktorunuza danışmalısınız. Özellikle de ilaçlar karaciğer tarafından işlendiği için karaciğerinizi yormak istemiyorsanız.
- Kahve ve bazı detoksifiye edici meyve suları, karaciğer yağlanması olan insanların karaciğerlerindeki hasarı azalttığını göstermiştir.
Karaciğer Sağlığına İyi Gelen Takviyeler
Bilim insanları yaptıkları birçok çalışma sonucunda takviyelerde bazı otlar, vitaminler ve diğer bileşenlerin karaciğerdeki yağı azaltabileceğini ve karaciğer hastalıklarının ilerlemesini durdurabileceğini göstermiştir.
Tabii ki, herhangi bir takviye almaya başlamadan önce doktorunuza danışmanız son derece önemlidir çünkü karaciğer birçok takviyenin ve maddenin parçalandığı yerdir. Örneğin, E Vitamini, herhangi bir iltihaptan kaynaklanan hasarı azaltarak karaciğeri korumaya yardımcı olabilecek bir antioksidandır ancak bu teori üzerinde daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
