Agorafobi, etkilenen kişilerin ev gibi konfor alanlarını terk etme veya panik yaşayacaklarsa kolayca ayrılamayacakları bir durumda olma konusunda aşırı derecede endişeli hissettikleri bir anksiyete bozukluğudur. Bu tür insanlar çaresiz, rahatsız veya sıkışmış hissettikleri yerlere gitme konusunda genellikle güvensiz hissederler. Genel olarak, insanlar 35 yaşından önce agorafobi geliştirir ve kadınların bu bozukluğu geliştirme olasılığı erkeklerden iki kat daha fazladır.
Agorafobinin Nedenleri
Agorafobinin kesin etiyolojisi tam olarak bilinmemekle birlikte, korku tepkisi ile ilişkili belirli beyin merkezlerinin önemli bir rol oynayabileceğine inanılmaktadır. Dahası, agorafobili bir aile üyesine sahip kişilerde hastalığa yakalanma riski daha yüksek olduğu için genetik faktörler söz konusu olabilir.
Panik bozukluğu (başka bir tür anksiyete bozukluğu) veya diğer fobilerden muzdarip kişiler de agorafobi geliştirme riski daha yüksektir. Panik bozukluğu ve agorafobi ayrı varlıklardır ve artık birbiriyle ilişkili kabul edilmemektedir. Bu değişiklik, agorafobili önemli sayıda insanın panik semptomlarından muzdarip olmaması nedeniyle yapıldı.
Agorafobi, bir ebeveynin veya yakın akrabaların ölümü, bir ilişkinin ayrılması, istismar veya saldırı gibi belirli stresli yaşam olaylarının ardından ortaya çıkabilir. Ek olarak, gergin veya endişeli kişilikleri olan kişilerin agorafobi geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Agorafobinin Belirtileri Ve Semptomları
Agorafobi kriterlerini karşılamak için, bir kişi bu durumlardan ikisinde veya daha fazlasında korku yaşamalıdır: evlerinin dışına yalnız çıkmak, toplu taşıma araçlarına binmek, açık veya kapalı yerlere gitmek veya kuyrukta veya kalabalık bir yerde durmak. İnsanlar daha önce panik atak geçirdikleri belirli yerlerden veya durumlardan kaçınmaya çalışırlar.
Korku / anksiyete genellikle durumun gerçek sıkıntısı ile orantısızdır ve 6 ay veya daha uzun sürer, bu da yaşam kalitesinde ve günlük aktiviteleri gerçekleştirme becerisinde bozulmaya yol açar.
Panik bozukluğu ile birlikte agorafobinin mevcut olduğu durumlarda hastalar kısa süreler için ani, oldukça yoğun panik ataklar yaşayabilir. Başka bir panik atak geçirme korkusu, hastaların benzer duruma veya atağın daha önce olduğu yere gitmesini büyük ölçüde engeller.
Panik atak geçiren agorafobi hastaları çoğunlukla hızlı kalp atış hızı, solunum güçlüğü, göğüs ağrısı, aşırı terleme, ishal veya baş dönmesinden muzdariptir. Kontrol kaybı hissi ve ölüm korkusu da ortaya çıkabilir. Vakaların çoğunda, hastalar anksiyete beklentisi nedeniyle evlerini veya diğer rahat yerleri terk etme konusunda isteksizdir. Şiddetli anksiyete durumunda, hastalar düşük benlik saygısı, düşük güven seviyesi ve depresyondan muzdarip olabilir.
Agorafobi Teşhisi
Agorafobi teşhisi temelde semptom temellidir. Başlangıçta ruh sağlığı uzmanları hastayla görüşerek belirti ve semptomları derinlemesine araştırır. Panik semptomları (hipertiroidizm veya madde kullanımı gibi) ile ilişkili olasılıkları dışlamak için bazen fiziksel muayene veya diğer ilgili laboratuvar testleri gereklidir. Spesifik agorafobi durumları aşağıdaki gibidir;
- Toplu taşıma kullanmak
- Açık alanlarda olmak
- Kapalı yerlerde olmak
- Sırada durmak veya kalabalığın içinde olmak
- Evin dışında yalnız olmak
Agorafobinin doğru teşhisi için bu durumlardan iki veya daha fazlasından kaynaklanan bir korku deneyimi gereklidir. Ayrıca en az 6 aydır semptomların varlığı tanı için gereklidir.
Agorafobi İçin Kendi Kendine Yönetim İpuçları
Agorafobi ile yaşamak, bir kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir. Genellikle bir kişiyi çevreden sınırlar ve bu da sosyal izolasyona neden olabilir. Tıbbi yardım aramanın yanı sıra, belirli kendi kendine yardım stratejileri semptom yoğunluğunu azaltmak ve tedavinin etkinliğini artırmak için hayati önem taşır.
Tedavi görürken, kişi tedavi rejimine bağlı kalmalı ve korkuya neden olan yerlerden / durumlardan kaçınmamalıdır. Kafein, alkol ve anksiyete semptomlarını kötüleştirebilecek diğer yasadışı maddelerden uzak durmaya çalışın. İyi bir uyku, sağlıklı beslenme ve günlük fiziksel aktivite agorafobi ile ilgili koşulları önemli ölçüde iyileştirir. Yoga, meditasyon ve hipnoterapi gibi belirli rahatlama yöntemleri de faydalıdır. Hiperventilasyon veya hızlı nefes alma panik atakla ilişkili olduğundan, yavaş nefes almaya yönelik bilinçli bir çaba, panik atak semptomlarını azaltmada çok etkilidir.
