Melatonin nedir? Faydaları ve kullanımı hakkında bilgileri Doktor Mehmet Portakal sizler için açıkladı.
Yetersiz uyku yaygın bir sorundur ve günlük hayatınızda enerjinizi tüketebilir, üretkenliğinizi düşürebilir ve yüksek tansiyon ve diyabet gibi hastalıkların riskini artırabilir. Melatonin ise burada devreye girmektedir.
Peki melatonin nedir? Melatonin, vücudunuza ne zaman yatma vakti geldiğini söyleyen bir hormondur. Melatonin hapı ise son yıllarda uykuya dalmaya çalışan insanlar arasında popüler bir takviye hâline gelmiştir.
Bu yazımızda melatonin nedir, melatonin hormonu ne işe yarar, melatonin hapı nasıl çalışır ve ne kadar alınması gerekir konularının üzerinde duracağız…
Melatonin, vücudumuzun doğal olarak ürettiği bir tür hormondur. Bu hormon, beyindeki epifiz bezi tarafından üretilir ancak aynı zamanda gözler, kemik iliği ve bağırsak gibi diğer alanlarda da bulunmaktadır. Uykuya dalmamıza yardımcı olduğundan dolayı bu hormona genellikle “uyku hormonu” denmektedir.
Melatonin hormonu salgılandığında sizi anında yere serecek güçte değildir. Daha çok vücudunuzun gece olduğunu bilmesini sağlar. Böylece daha kolay rahatlayabilir ve uykuya dalabilirsiniz.
Melatonin takviyeleri, uykusuzluk ve jet lag durumlarını gidermek için alınan popüler bir takviyedir. Birçok ülkede reçetesiz olarak melatonin satılmaktadır. Melatonin ayrıca çeşitli başka faydalar sağlayabilen güçlü bir antioksidandır. Melatoninin yardımcı olduğu konular arasında;
- Göz sağlığını desteklemek,
- Mide ülseri ve mide ekşimesini tedavi etmeye yardımcı olması,
- Kulak çınlaması semptomlarını hafifletmesi,
- Erkeklerde büyüme hormonu seviyelerini yükseltmesi gibi yararlar sağlayabilmektedir.
Melatonin Hormonu Ne İşe Yarar?
Melatonin, vücudunuzun sirkadiyen ritmi ile birlikte çalışır. Basit bir ifadeyle, sirkadiyen ritim vücudunuzun iç saatidir. Ne zaman uyumanız gerektiğini, ne zaman uyanmanız gerektiğini ve ne zaman yemek yemeniz gerektiğini bilmenizi sağlar. Melatonin ayrıca vücut ısınızı, kan basıncınızı ve bazı hormonların seviyelerini düzenlemeye yardımcı olmaktadır.
Dışarısı karanlık olduğunda vücudunuzda melatonin seviyeleri yükselmeye başlar ve vücudunuza uyku zamanının geldiğini gösterir. Aynı zamanda vücuttaki reseptörlere bağlanır ve rahatlamanıza yardımcı olur. Örneğin melatonin, sinir aktivitesini azaltmaya yardımcı olmak için beyindeki reseptörlere bağlanır.
Gün içerisinde uyanık kalmanıza yardımcı olan hormonun yani dopamin seviyelerinin azalmasını sağlar. Işık, melatonin üretimini baskılar. Bu, vücudunuzun uyanma zamanının geldiğini bilmesinin bir yoludur. Melatonin hormonu, vücudunuzu uykuya hazırlamaya yardımcı olduğundan, geceleri yeterince melatonin üretemeyen insanlar uykuya dalmakta güçlük çeker. Geceleri düşük melatonin seviyelerine neden olan birçok faktör vardır. Bunlar;
- Stres,
- Sigara,
- Gece çok fazla ışığa maruz kalmak,
- Gün boyunca yeterince doğal ışık almamak,
- Vardiyalı çalışma şekli.
Bir melatonin takviyesi almak, düşük melatonin seviyelerine yükseltmeye ve iç saatinizi normalleştirmeye yardımcı olabilir.
Melatonin, Uykuya Dalmaya Yardımcı Olur
Uyku bozukluğu olan insanlar üzerinde yapılan 19 çalışmanın verilerine göre, melatoninin uykuya dalmak için geçen süreyi ortalama 7 dakika azaltmaya yardımcı olmaktadır. Bu çalışmaların çoğunda, insanlar ayrıca önemli ölçüde daha iyi uyku kalitesi aldığını belirtmişlerdir. Melatoninin diğer sağlık yararları arasında ise;
- Göz sağlığını destekler: Sağlıklı melatonin seviyeleri, göz sağlığını destekler. Melatonin, yaşa bağlı makula dejenerasyonu (AMD) gibi göz hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olan güçlü antioksidandır.
- Mide ülseri ve mide ekşimesi tedavisine yardımcı olur: Melatonin, antioksidan özellikleri sayesinde mide ülserlerinin tedavisine yardımcı olur ve mide ekşimesini hafifletir.
- Kulak çınlamasını azaltır: Tinnitus, kulaklarda sürekli çınlama ile kendşni gösteren bir durumdur. Uykuya dalmaya çalışırken duyduğunuz sesler sizi rahatsız eder ve uykuya dalmayı geciktirir. Melatonin takviyesi, kulak çınlaması semptomlarını azaltmaya ve iyi bir uykuya yardımcı olur.
- Erkeklerde büyüme hormonu seviyelerini artırır: İnsan, büyüme hormonunu (HGH) uyku sırasında doğal olarak salgılar. Sağlıklı genç erkeklerde melatonin almak, büyüme hormonu seviyelerini artırmaya yardımcı olur.
Melatonin Kullanım Dozu Nedir?
Melatonin takviyesi almak istiyorsanız eğer önce düşük doz takviyeleri ile başlamanızda yarar vardır. Örneğin, yatmadan 30 dakika önce 0,5 mg (500 mikrogram) veya 1 mg ile başlayın. Bu uykuya dalmanıza yardımcı olmuyorsa, dozunuzu 3–5 mg’a çıkarmayı deneyebilirsiniz. Bundan daha fazla melatonin takviyesi almak ise muhtemelen daha hızlı uykuya dalmanıza yardımcı olmayacaktır. Burada amaç, uykuya dalmanıza yardımcı olacak en düşük dozu bulabilmektir.
