Türkiye, Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararı aldı.
Türkiye, ilk imzacı ülke olduğu ve toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesine dayanan İstanbul Sözleşmesi’nden dün gece alınan ani bir kararla çekilme kararı aldı.
Resmi Gazete’de AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan kararnamede, “3718 sayılı kararda “Türkiye Cumhuriyeti adına 11/5/2011 tarihinde imzalanan ve 10/2/2012 tarihli ve 2012/2816 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nin Türkiye Cumhuriyeti bakımından feshedilmesine, 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 3 üncü maddesi gereğince karar verilmiştir.” ifadeleri yer aldı.
Sözleşme’nin Başlıca Amaçları Neler?
Sözleşme’nin Tam adı “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’dir. Adını imzaya açıldığı dünya şehri İstanbul’dan alan sözleşme, 11 Mayıs 2011’de imzaya açıldı. Türkiye’de ise 2014 Ağustos’ta yürürlüğe girmişti.
Başlıca amaçları arasında,kadına ve kız çocuklarına yönelik şiddet ve aile içi şiddeti engelleme faaliyetleri bulunmaktadır. Gelir eşitsizliği, kız çocuklarının korunması ve güçlendirilmesi, toplumun her ferdinin, cinsiyet temelinde ayrımcılık yapmama ve eşitliği uygulama konularında bilgilendirilmesi bir diğer amaçtır. Özellikle erkeklerin, kadınları ve kızları güçlendirme ile ilgili konularda eğitilmesini şart koşar. Kamusal alanlar da dahil olmak üzere, tüm özel alanlarda tüm kadınlara ve kız çocuklarına yönelik cinsel ve her türlü istismarı kapsayan şiddetin her çeşidinin ortadan kaldırılmasını amaçlar.
Ayrıca Sözleşme’nin eğitime erişimde ve iş hayatında cinsiyet gözetmeksizin eşitliği sağlamak gibi birçok amacı var. Bu yüzden sözleşmeyi birçok ülke imzaladı. Çünkü Sözleşme’nin en önemli özelliği gücünü uluslararası işbirliğinden alıyor olması. Almanya, Fransa, İspanya, İtalya, Norveç, İsveç ve birçok gelişmiş ülke sözleşmeyi imzalarken; Slovakya ve Macaristan Sözleşme’yi onaylamayı reddetmişti. Türkiye, söz konusu anlaşmayı imzaladıktan sonra, anlaşmadan çekilen ilk ülke oldu.
Neden Gündem Olmuştu ve Türkiye neden Sözleşme’den çekilme kararı aldı?
Sözleşme, geçtiğimiz yıl, Yeni Akit gazetesi köşe yazarı Abdurrahman Dilipak’ın nefret söylemlerinden sonra gündeme geldi. İstanbul Sözleşmesi, o günden bu yana tartışmaların odak noktası oldu. Dilipak’a göre sözleşme, içerisinde Türk aile yapısına uymayan ve kadını erkeğe düşman kılan maddeler içeriyor. Ayrıca Dilipak, Sözleşme’nin eşcinselliği meşrulaştırdığını ve evliliğin olmayacağı bir gelecek inşası peşinde olduğunu öne sürüyordu. Söz konusu yazar, Temmuz 2020’de Sözleşme’yi savunan kadınlara “fahişeler” diyerek hakaret etmişti.
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 3’üncü maddesinin ilgili hükmü nedir?
İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararnamesi’nde bahsi geçen 3. maddenin ilgili hükmü şöyle:
“MADDE 3- (1) Milletlerarası andlaşmaların … hükümlerinin uygulanmasını durdurma ve bunları sona erdirme, Cumhurbaşkanı kararı ile olur”.
Söz konusu “Çekilme Kararı’nın uluslararası hukuka ve iç hukuka ve anayasaya uygun olup olmadığı, tartışılan diğer konulardan biri.
.