Kadınların en temel hijyenik ürün ihtiyaçlarından biri tabii ki hijyenik kadın pedi ve tamponlar. Ancak birçok ülkede uygulanan yüksek vergiler sebebiyle kadınlar, yeme içme ve hijyenik ürün satın alma arasında tercih yapmak zorunda kalıyor. Ülkemizde de durum çok farklı değil. Çoğu kadının hala gazeteye sarıp utanıp sıkılarak aldığı kadın pedi ve her tür hijyenik kadın ürünü, lüks tüketim kategorisinde değerlendiriliyor. Bu durum, manevi baskının yanı sıra, maddi bir baskı da oluşturuyor. Özellikle dar gelirli, ya da ekonomik özgürlüğünü eline alamamış bir kadın için, zorluk iki katına çıkıyor.
Peki kadınlara özel hijyenik ürünlerin vergileri neden bu kadar yüksek?
Tampon Tax: Yani tampon vergisi artık dünya çapında yaygınlaşmış popüler bir terim. Kadın ürünlerine uygulanan yüksek vergilere dikkat çekmek amacıyla dünya çapında kullanılıyor. Ped, tampon, menstrual kaplar ve her türlü periyodik hijyen ürünü dünyanın birçok yerinde vergi kapsamında. Kadın hareketlerinin yaygınlaşmasıyla bazı ülkeler bu konuda düzenlemeler yaptı bile. Fakat bu muafiyete cinsiyet bazında yaklaşmadığımızda aslında birçok hijyenik ürünün; (tuvalet kağıdı, tıraş bıçağı, bebek bezi , sabun vb.) neden ücretsiz olmadığını ya da düşük vergiler uygulanmadığını düşünmeye başlıyorsunuz.
Türkiye’de yıllardır, gerek mecliste, gerek sosyal medyada vergilerin yüksekliği dile getiriliyor. Ancak bugüne kadar, bu çağrılara kulak veren olmadı. Üstelik, konu başlığını şöyle bir incelediğinizde, birçok insan size dünyanın en ilkel önerileriyle geliyor. ‘Beğenmiyorsanız, gidin pedinizi evde yapın’ minvalinde gerçekdışı tavsiyelerle dolu bir ortamla karşılaşabiliyorsunuz.
Menstruasyon dönemi, bir kadının sosyal hayatta var olmasının önünde engel teşkil edebiliyor. Aynı toplum, sizden hijyen kurallarına dikkat etmenizi talep ediyor, diğer yandan, kıyafetiniz kan lekesi olduğunda da sizi kınıyor. Bu konuda yeterince hassas olmamakla yaftalanıyorsunuz.
Milyonlarca çalışan, ham madde sorunu, seri üretim, pedlerin ücretsiz dağıtılması önündeki engellerden birkaçı.
2019 yılında Chp İstanbul milletvekili Sera Kadıgil, bu konuda bir kanun teklifi vermişti. Vergi oranının düşürülmesini talep ettiği kanun teklifi, aynı zamanda cezaevlerindeki kadınlara yönelik düzenlemeleri de kapsıyordu. Bu yıl Ocak ayında benzeri bir teklif Hdp Milletvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit’ten geldi.
Hangi Ülkeler Ne kadar Vergi Uyguluyor?
2020 yılı itibariyle, İskoçya’da tüm kadınlar hijyenik pedlere ücretsiz ulaşım sağlayabiliyor. İskoçya Parlamentosu’nda onaylanan karar, sosyal alanlarda, eczanelerde ve gençlik merkezleri gibi kamuya açık alanlarda hijyenik pedlerin bulundurulması gibi düzenlemeleri de kapsıyor.
Avrupa Birliği ülkeleri ise 2007 yılından itibaren vergi oranlarını epey düşürdü. İngiltere’de %20’lerde seyreden vergi oranları, %5’e düştü. Bu kararın ardından, Fransa da %20’lik vergi oranını %5.5’a düşürme kararı aldı. Ayrıca Kanada, Malezya, İrlanda, Avustralya, ve Abd’de birçok eyalet, yıllar içerisinde vergileri sıfırladıklarını duyurdular. Hindistan da 2018 yılında tamon vergisini kaldıran ülkelerden.
Regl bir hastalık değil, ancak yeterli hijyen gösterilmezse, sağlık problemlerine yol açtığı da bir gerçek.
Ayrıca bu konuda bir imza kampanyası da mevcut. Kampanyaya buradan ulaşabilirsiniz.
