Bugün bu yazımızda Fitoterapi uzmanı, Uzm. Dr. Mehmet Portakal bizlere fibromiyalji hastalığı hakkında merak edilenler, sebepleri ve fibromiyaljiye bağlı ağrı ve yorgunluğu önleyebilmeniz için neler yapmanız gerektiği hakkında detaylı bir bilgi aktarmıştır. Gelin şimdi fibromiyalji hastalığı hakkında merak ettiklerinize birlikte göz atalım…
Öncelikle “fibromiyalji Nedir?” sorusunu cevaplamamız gerekir. Fibromiyalji, ağrı ve hassasiyete neden olan yaygın bir nörolojik sağlık sorunudur. Acı ve hassasiyet gelip gitme ve vücutta hareket etme eğilimindedir. Çoğu zaman, bu kronik hastalığı olan insanlar yorgun ve uyku problemleri ile karşılaşabilir ve bununla yaşayabilirler. Dikkatlice yapılan tetkikler sonucu tanı konabilir.
Fibromiyalji Hastalığı Nedir? Fibromiyalji Hastalığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Fibromiyalji, tüm dünyada insanların %2 ila 4’ünü kapsamakla birlikte, kadınları erkeklerden daha sık etkilemektedir. Fibromiyalji otoimmün veya inflamasyona dayalı bir hastalık değildir ancak araştırmalar sinir sisteminin dâhil olduğunu göstermektedir. Doktorlar fibromiyaljiyi sadece bir muayene sırasında hassas yerlerin sayısına göre değil, hastanın tüm ilgili semptomlarına göre teşhis ederler.
Bu hastalığı tespit etmek için yapılabilecek herhangi bir test yoktur ancak diğer sağlık sorunlarını ekarte etmek için laboratuvar testlerine veya X-ışınları kullanılabilir. Fibromiyaljinin tedavisi olmamasına rağmen alınabilecek bazı ilaçlar hastaların semptomlarını azaltabilir. Hastalar ayrıca egzersiz ve yeterli uyku alma gibi uygun kişisel bakım ile kendilerini daha iyi hissedebilirler.
Fibromiyalji Sebepleri Nelerdir?
Fibromiyaljinin nedenleri belirsizdir. Fibromiyalji ailelerde görülebilir. Fibromiyalji ve diğer sağlık problemlerine daha yatkın hâle getirebilecek bazı genler vardır ancak genler tek başına fibromiyaljiye neden olmaz. Fibromiyalji farklı insanlarda olabilirler. Fibromiyalji çoğu zaman yetişkinlikte başlar ancak genç yaşlarda ve yaşlılıkta da ortaya çıkabilir. Romatizmal bir hastalığınız varsa (eklemleri, kasları ve kemikleri etkileyen sağlık sorunu) fibromiyalji için daha yüksek risk altındasınız.
Fibromiyalji bir otoimmün, inflamasyon, eklem veya kas bozukluğundan değildir. Çoğu zaman fibromiyaljiyi başlatan bazı tetikleyici faktörler vardır. Omurga problemleri, artrit, yaralanma veya diğer fiziksel stres türleri olabilir. Duygusal stres de bu hastalığı tetikleyebilir. Beyin kimyasallarının ve proteinlerinin seviyeleri değişebilir. Daha yakın zamanlarda, Fibromiyalji, Merkezi Ağrı Amplifikasyon bozukluğu olarak tanımlanmıştır, bu da beyindeki ağrı hissi hacminin çok yüksek olduğu anlamına gelir.
Fibromiyalji yaşam kalitesini etkileyebilse de, hala tıbbi olarak iyi huylu kabul edilir. Herhangi bir kalp krizi, felç, kanser, fiziksel deformite veya yaşam kaybına neden olmaz. Ayrıca düşünme yeteneğinizi, fiziksel performansınızı ve enerji düzeyinizi de etkileyebilir, sizi aşırı yorgun düşürebilir. Bu belirtileri hissediyor olsanız bile, görünmezler ve bunları ölçebilecek herhangi bir test yoktur. Tahliller ve görüntüleme yöntemlerinde normal sonuçlar çıkar. Yorgunluk ve fibromiyalji beyin sisi ile ilgili zorluklarınızı çözmek için tıbbi danışmanınızla epeyce yakın bir şekilde çalışmanız gerekecek çünkü herkes için biraz farklı sonuçlar çıkmaktadır. Enerji tasarrufu yapmak ve gün boyu güç için konsantrasyon ve hafıza sorunlarının üstesinden gelmek için üzerinize düşeni yapın. Bu aşamada yaşayabilecekleriniz;
Şiddetli Yorgunluk Belirtileri
Fibromiyaljisi olan 5 kişiden 4’ünü etkiler. Genellikle uykusuz geceler birbirini takip eder. Bu durum sizi daha bitkin bırakabilir.
Bilim insanları beyninizde ağrıya ve diğer semptomlara neden olan şeyler hakkında daha fazla bilgi öğrenirken, fibrosisin ardında ne olduğu belirsizliğini hâlâ koruyor. Fibromiyaljisi olan kişiler;
- Dikkati dağınık,
- Unutmaya meyilli,
- Kaybetmeye meyilli,
- Konuşmalara ayak uydurmakta zorlanabilirler.
Fibromiyaljisi olan insanların yarısından fazlası bu tür sorunlara sahip olduklarını söylüyor ve birçoğu yaşamlarını acı, hassasiyet ve yorgunluktan daha fazla etkilediğini düşünüyor.
Fibromiyalji Ağrısı ve Yorgunluğunu Önlemek için Yapabilecekleriniz
Öncelikle bu dönemde daha iyi uyumaya, stresi azaltmaya ve fibromiyalji kas ağrısını hafifletmeye çalışmalısınız. Bunun için;
Egzersiz Yapın: Düzenli olarak egzersiz yapmak iyi gelecektir. Fibromiyaljiyi kontrol altına almanın en etkili yollarından biridir. Egzersiz yapmak için çok yorgun hissettiğinizde bu aktivite eksikliği daha fazla kas güçsüzlüğüne ve daha fazla yorgunluğa yol açacaktır. Zamanla, düzenli egzersiz programınızı oluşturacak ve kendinizi daha iyi hissetmeye başlayacaksınız. Bu aşamada tutarlılık çok önemlidir. Egzersizin ayrıca beyin fonksiyonunu artıran olumlu bir zincirleme reaksiyon yaratması da mümkündür. Araştırmalar fiziksel yetenek ile düşünme yeteneği arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Fiziksel olarak daha fazlasını yapabilen insanlar dikkat ve karar verme gibi alanlarda kendini daha hızlı geliştirebilmektedir. Sizin için doğru başlangıç programını bulmak için fizyoterapistle çalışabilir ve güçlendikçe programınızı değiştirebilirsiniz. Özellikle kuvvet antrenmanları, kasların yeniden kazanılmasına yardımcı olur ve bu durum da bazı insanlar için ağrı ve yorgunluğun kaybolmasında etkili olur.
Programlayın: Gün içinde büyük işleriniz varsa eğer yönetilebilir parçalara bölün ve gününüzü planlayın.
Dinlenin: Görevleriniz arasında kendinize kısa dinlenme süreleri oluşturun.
Organize olun: Etkinlikleri önemine göre planlamalı, kendinize çevrimiçi bir takvim veya uygulama edinebilirsiniz. Tavsiyemiz iş projelerinizi ve ev sorumluluklarınızı en az bir hafta önceden planlamak olacaktır.
Gününüzü fibromiyalji dostu yapın: Sağlıklı davranışları ve daha az stresli bir gün için günlük aktivitelerinizi nasıl değiştireceğinizi öğrenmek için bir fibromiyalji eğitim programı alın.
Düzenli olarak bir iş yerinde çalışıyorsanız eğer işinizi yapmanıza yardımcı olabilecek şeyler hakkında işvereninizle konuşmanız faydalı olacaktır.
Bir psikolog veya nörolog daha fazla adaptasyon önerebilir veya odağınızı artırmak için biofeedback veya bilişsel davranış terapisi kullanabilir. Bir meslek terapisti, daha iyi bir iş istasyonundan masanızda yapabileceğiniz uzanmalara kadar nasıl fiziksel değişiklikler yapacağınızı gösterebilir.
Uyku kalitesi ile yorgunluk seviyeniz arasında güçlü bir bağlantı vardır. Bazı fibromiyalji ilaçları yardımcı olabilirken bazıları ise yeterli olmayabilir. Düzenli egzersiz yapmaya ve kendinizi hızlandırmaya ek olarak, iyi uyku alışkanlıkları kazanmaya çalışın. En güzel uyku için kendinize karanlık, serin ve sessiz bir oda tasarlayabilirsiniz.
Fibromiyaljisi olan bazı insanlar, enflamatuar bir hastalık, anemi veya düşük tiroid gibi yorgunluğa neden olan ikinci bir duruma da sahiptir. Bu durumu bir doktora giderek test ettirin ve gerekirse tedaviye hemen başlayın.
Bir diğer önemli husus ise diğer insanların ne hissettiğinizi görmelerine yardımcı olun. Fibrosis ve yorgunluk anlaşılması kolay bir hastalık olmadığından ötürü arkadaşlarınız ve sevdiklerinizle ne yaptığınızı anlaması zor olabilir. Yaşamınızdaki insanlara kaslarınızı etkileyen ağrı, yorgunluk ve düşünme sorunlarına neden olan bir hastalığınız olduğunu bildirin.
Doktorumdan Hangi Tedavileri İsteyebilirim?
Tamamlayıcı tıp uygulamaları ve fonksiyonel tıp yaklaşımı fibromiyalji tedavisinde çok değerlidir. Bunula birlikte tedavi doğru şekilde ve zamanında başlamalıdır.
Öncelikle bütüncül yaklaşım çok önemlidir. Sistemik kronik hastalıklar var mı, bağırsak sağlığınız ne durumda, mantar, parazit, bakteri ve virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar var mı, besin intoleransı ne durumda gibi soruların cevaplanması gerekmektedir.
Bu hastalığın tedavisinde değişik ilaçların yanı sıra, hasta ve çevresinin eğitimi, lokal enjeksiyonlar, kuru iğneleme, PRP, fizik tedavi yöntemleri, oksijen-ozonterapi, lazer, glutatyon, damardan C vitamini, radyofrekans, uygun beslenme programı ve düzenli su içilmesi, B-12 ve D vitaminleri, magnezyum, çinko, selenyum, immunature gibi bilimin ışığında etkileri kanıtlanan bitkilerin karışım çayı, koenzim Q-10, ruşeym, çörekotu, nitrik oksit, Schüssler doku tuzları, omega-3 ve zerdeçal gibi doğal gıda takviyeleri kişiye göre planlandığında çok güzel sonuçlar vermektedir. Sıcak uygulamalarda, kendisini mutlu eden şeylerle uğraştığında ve tatilde bu ağrılar azalır.
Biorezonans, homeopati, bitkisel tedaviler (fitoterapi), hacamat, sülük tedavisi, tıbbi masaj, biosibernetik regülasyon terapisi, biorezonans, botoks, nöralterapi ağrılardan kurtulmada ve tedavide çok değerli yöntemlerdir.
Sağlıcakla kalın…
Uzm. Dr. Mehmet Portakal
Fiziksel Tıp & Rehabilitasyon
Fitoterapi Uzmanı
